“Hakimiyyətə Hikmət Hacızadə kimisi yox, təxminən İsa Qəmbər kimi bir adam gəlməlidir”



Azərbaycanın Rusiyadakı keçmiş səfiri, Azərbaycanda demokratiya haqqında ilk esse olan "Demokratiya haqqında 150 000 işarə" , "İnsan Haqları - bəşəriyyətin əsas ideyası", "Demokratiya: Gediləsi uzun bir yol" (Demokratiya Antalogiyası) və başqa kitabların müəllifi, Siyasi Araşdırmalar Mərkəzinin (FAR CENTRE) qurucusu və vitse-prezidenti Hikmət Hacızadənin "Qafqazinfo"ya müsahibəsi.

- Öncə Siyasi Araşdırmalar Mərkəzinin, yəni oturduğumuz məkan "FAR CENTRE"-in adından başlayaq. Niyə "FAR CENTRE"?
- "FAR CENTRE"a təsadüfən ad tapdıq. İki mənası var. Fakt Analiz Revu mərkəzi və "far" ingiliscə uzaq, mədəniyyətlər və sivilizasiyalardan uzaqda olan bir mərkəz (gülür).
Biz mərkəzimizi təsis edəndə rəhmətlik Nəcəf Nəcəfov “Azadlıq” qəzetinin təsisçisi, birinci redaktoru, böyük insan o vaxtı bu adı o vermişdi. Elə belə də ondan yadigar qaldı... 1994-cü ildən bu yana tədqiqat və resurs mərkəzimiz fəaliyyətdədir.

- Xalqın ən zəif cəhəti nədir ki, bu gün onunla idarə olunur? Savadsız təbəqənin gördüklərinə də biganə qalmasını oxumamaqla əlaqələndirməyək, başqa nəsə var.
- Ölkə qorxuyla idarə olunur və əhali çörək sınağına salınıb. Kimsə dözməyib xaricə qaçır, kimsə işsiz qalmamaq üçün susur. Kiminsə çörəyi varsa da, cəsarəti çatmır. İndi öndə gedən gənclərimiz var. Onların hələ ki, “qormut”unu ailədə verirlər. Ona görə onlar mərddirlər! Amma, əgər onlar ailə başçısı olub, üç-dörd uşağı olsa onda çətin olardı onlarçün. Asılacaqları olardı, işləmək məcburiyyətində qaldıqları kimi də susmağa da məhkum olardılar. Hər halda biz gənclərimizi sevirik, onlar üçün çarpışırıq və onları dəstəkləyirik. Ancaq onlar çox güclü olmalıdırlar. Həm ürəkləri təmiz, vicdanlı, həm də iqtisadi baxımdan özlərinə bütün bu repressiya, diskriminasiyalara baxmayaraq çörək yeri tapmalıdırlar. Yəni sən elə güclü mütəxəssis olmalısan ki, səni işdən çıxara bilməsinlər və ya işdən çıxarsalar belə, gedib başqa yerdə işləyə biləsən. Məsəlçün, bax bizim bu bəy kimi. (Fotoqrafımızı göstərir - red). İşdən çıxarırsan, fotoaparatın götürür gedir başqa yerdə (lap bulvarda) işləyir…

İndi azad danışa, davrana bilən yaşlı nəsildən çox az adam qalıb. O boyda azadlıq hərakatından 50 nəfər qalar, ya qalmaz/ Kim ki, sınmayıb özünə çörək tapa bilib, öz sözünü deyir. Halbuki yüz minlərlə adam qoşulmuşdu bu hərakata...

Amma belə, ümumilikdə götürəndə, bilməliyik ki, bizim ölkə heç də unikal ağır vəziyyətdə deyil. Belə diktaturalar, repressiyalar, sönüklüklər bütün ölkələrin tarixində olub.

- Ömrünüzün 92-93-cü ilərini necə izah edərdiniz?
- Bu böyük bir tarixi hadisədir. Hər millətdə belə hadisə 300-500 ildə bir dəfə olur. Mənim aləmimdə Azərbaycan Demokratik Respublikası da o nəhəngliyi yaşaya bilmədi. Ziyalılar, aristokratlar vardı, düşmüşdülər qabağa, əsas kütlə isə öz işləri ilə məşğul idilər. Amma burda ümumxalq, kütləvi oyanma, sıçrayış oldu deyərdim. Düzdü bu sözü demək istəmirəm...

- Buyurun, buyurun.
-Yox, siz gəncsiniz bu sözü deməklə özümü qoca edirəm (gülür). Sovet hökuməti və insanı o vaxtı nə vəziyyətdə idi, sizin yadınızda deyil, amma mənim dəqiq yadımdadır. Tamamilə qoyun vəziyyətinə gətirilmiş, 70 il susmuş əhali birdən-birə başladı danışmağa. Onlar danışanda fikir verirdim, heç danışmağa söz də tapmırdılar, fikirlərini ifadə edə bilmirdilər, nə deyəcəklərini bilmirdilər. Hər həftə, hər ay nitq inkişafının şahidi oldum. İnsanlar addım-addım öz fikirlərini ifadə etməyi öyrənirdilər. Daha sonra tələblərini irəli sürməyi, təşkilatlanmağı. Və 3-4 il ərzində inkişafa doğru böyük bir sıçrayış oldu. Mən xoşbəxtəm və fəxr edirəm ki, mən o dövrdə yaşamışam.

- İndi o boyda Sovet hökumətinə qalib gələn xalq niyə susur? Ziyalı təbəqə yoxdur, yoxsa hazırda ölkəmizdə hər şey qənaətbəxşdir?
- Bu çətin sualdır. Birincisi, ümumən götürsək, bütün sovet hökuməti ərazisində SSRİ dağılandan sonra o 250 milyonluq əhali böyük bir stress keçirdi. Proseslər çox ağır getdi.

- Məyusmu oldular?
- Kimi ruhən sındı, kimi rəhmətə getdi. Azadlığı başqa cür düşünürdülər, başqa cür oldu. Həm də axı o vaxt sosial həyatı izləməyə, sosial həyatda iştirak etməyə vərdiş yox idi. Xam kütlə idik. Biz indi də xamıq. Biz bilmirik nəsə başlayanda necə olacaq. Zorakılıqsız və yalansız cəmiyyəti, insanı necə idarə etmək olar bilmirdik.

- Kütləvi psixoloji inamsızlıq var xalqda. Sizcə bu nə ilə əlaqəlidir?
- Müsəlman bir, ya da bir yarım dəfə cəhd edir, sonra yorulur. Ona başa salan olmayıb ki, bu cəhdi beş dəfə etmək lazımdır. Beşinci dəfədən sonra güman var ki, alınacaq... O inadkarlıq bizim mədəniyyətimizdə yoxdur. İstənilən müsəlmana götür taxta ver, de ki, mənə kətil (taburetka-red) düzəlt. Üç ayağını vuracaq sonra deyəcək ki, yoruldum. Eybi yoxdur elə belə qalsın, bir təhər oturarıq. Götürək erməniləri. Bu millət yüz il "Qarabağ-Qarabağ" danışmağa başladı. Əvvəl məktublar yazırdılar, sonra təşkilatlar yaratdılar, pul yığırdılar, silahlandılar və s. İndi görürsən, Qarabağı aldılar. Bunların arasında da “nolsun, əşi heç nə olan deyil” deyənlər çox idi. "Nolsunun" da axırı bu oldu. İnadkar olmaq lazımdır.

Məsəlçün, mənim anam, müsəlmanıq da hamımız, evdə oturmuşam görürəm ki, atamın fotoşəkli çərçivədədir, çərçivə da bir az əyilib. Çıxarıb onu düzəltməkçün əlləşdim bir az, anam da oturub televizora baxır. Bir, iki vinti bərkitdim, üçüncüsündə arvad dözmədi. Dedi “ay oğul, yoruldun day, düş ordan aşağı”. İşləyən mənəm, yorulan o. O nəinki işləmək , baxmağa yorulub e. (gülür). Əlbəttə, əzmkar qəhrəmanlarımız da var, ancaq onlar çox azdır...

- Əzm yoxdur.
- Bəli. İkincisi o vaxt niyə alındı, indi alınmır deyirsinizsə, axı o vaxt sovet hökuməti onsuz da dağılırdı, bizim düşmənimiz özü ölürdü.

- Hazırkı vəziyyət sizə necə görünür?
- Hazırda biz hələ irticadan ancaq öskürmək zad eşidirik. Ciddi ağır xəstəlik görünmür (gülür). Bəlkə də var, mən bilmirəm. Xalqın içindən bir qrup adam, təxminən 20 faiz, 80 faiz əhalini istismar edir. Pulunu oğurlayır, işlədir haqqını tapdalayır və s. Bax bunlar çox mütəşəkkildirlər. Bunların yaxşı kriminal vərdişləri, pulları, silahları var.

- Ümumən, düşünürsünüz ki, bu xalqı yıxan, elə bu xalqın mentalitetidir?
- Çox dəqiq. Əlbəttə. Əksər xalqın mentaliteti kriminal fason bir şeydir. Bütün hadisələrin, cinayətlərin kökündə bizim mental dəyərlərimiz durur. Beləcə, çox asanlıqla idarə olunurlar.

Biz həmin oğruları, cinayətkarları yuxarı başa çıxarırıq, onlar haqqında rəvayətlər yazıb, kitab çıxarırıq və s. Kimsə indi o iyirmi faizlə vuruşursa, ona da deyirlər ki, “Sən deyəsən o oğruları kənarlaşdırıb onun yerinə oturmaq istəyirsən.” Başqa fikir gəlmir bu adamların ağlına.

- Hikmət bəy, bayaq dediniz ki, Sovet hökumətinin dağılmasından sonra baş vermiş çətinliklərə görə xalqda məyusluq yarandı. Xronoloji ardıcıllıqla saysaq, öncə Elşad Abdullayevin videoları, Gülər Əhmədova olayları, daha sonra əsgər Ceyhun Qurbanovun anasının sosial şəbəkələrdəki etirazı. O sussa da xalq susmadı, 12 yanvar fəvvarələr meydanında olan böyük aksiya, ardınca İsmayıllının etirazı, daha sonra “Sədərək ticarət mərkəzi”nin işçilərinin etirazı, Rüstəm İbrahimbəyov və Rasim Balayev söz-söhbəti, 10 mart yenə əsgər öllümlərinə etiraz, ardından “Boss-şelf” neft şirkətinin 2500 işçiləri və Balaxanı neftçilərinin etirazları. Bir ara da Əkrəm Əylisli olayıyla ara səngisə də yenidən gündəmə qayıdıldı. Hazırda ölkədəki sosial partlayış ləpələri get-gedə böyük dalğalar yaradacağı kimi görünür. Bir burulğan qopub, çevrilişə səbəb ola bilərmi?
- Biz inqilab, çevriliş istəmirik, islahat deyək. Fırtına bəlkə də qopmadı əslində... Amma bütün bu hadisələr cəmiyyətdə gərginliyin artdığını göstərir, insanlar dözmür, susmur, hansısa böhran yaxınlaşır. Bunun nə olub, olmayacağını heç kəs bilmir. Dünya tarixində heç kəs belə böyük böhranların vaxtını, miqyasını tapa bilməyib. Nə Che Gevara tapıb, nə İmam Hüseyn, nə Lenin, heç kim. Lenin də inqilab baş verəndə, əsas çarə qarşı inqilab olanda, fevral ayında Lenin İsveçrədə oturmuşdu, dostlarıyla. Qaça-qaça gəlirlər ki, “Yoldaş Lenin, Rusiyada inqilabdır”. Deyir, “ə cəfəngiyat danışmayın.” Sonrası məlum məsələdir. Odur ki, nə vaxt kim necə qalxacaq, nə vaxt fırtına qopacaq heç kəs bilmir, mən də bilmirəm. Amma gərginlik artır. Biz fırtına istəmirik, biz islahat istəyirik. Biz istəyirik o neftçilər dinlənilsin. Bizim gənclərin problemləri həll olunsun. “Əskərlərimiz ölməsin, ölkə morqa dönməsin”. Yox əgər belə getsə ya bir fırtına qopacaq, ya da biz atseklər və mayalılar kimi yavaş-yavaş çürüyüb məhv olacağıq və bu torpağa başqa millət sahib olacaq. Biz islahat aparmasaq, heç nə etməsək yox olacağıq.

- Maraqlısı budur ki, xalq bu islahatda kimdən nə istədiyini bilmir. Bir qərara varılmayıb. Vahid və unikal bir namizəd yoxdur. Belə fikirlər də dolaşır ki, ya Rusiya, ya da Amerika gənc bir namizəd hazırlayacaq, demokratik ölkə idarəetməsi yaranacaq, ancaq bu zaman da Dağlıq Qarabağ mövzusu belə olmayacaq. Sizin bu fikirlərə münasibətiniz necədir? Və siz bu islahatlara layiqli namizəd olaraq kimi görürsünüz?
- Belə qorxular var, razıyam. Və əsaslı qorxulardır. Amma çarəmiz yoxdur. Gərək bunu edək. Ya biz burda heç nə etməyəcəyiksə, çürüyüb dağılacağıq, amerikan hinduları kimi. O Mayalılar var e, piramidalar tikirdilər bir vaxtlar. Onlar hamısı itdilər. Biz də belə itəcəyik, heç nə etməsək. Yox əgər siz soruşursunuz ki, yeni islahat hərəkatı nə istəyir, bu barədə geniş proqramlar var. Biz korrupsiyayla geniş mübarizə aparmaq istəyirik, biz düzgün seçki istəyirik, xalqın rifahın istəyirik və s.

- Sizin vahid namizədiniz varmı?
- Mən şəxsən Müsavat Partiyasının üzvüyəm və İsa Qəmbəri dəstəkləyirəm. Ola bilsin ki, başqa qeyrətli kimsə ortaya düşsə və İsa Qəmbərdən güclü olsa mən onu dəstəkləyəcəm. Məcbur deyil ki, biz mütləq İsa Qəmbəri dəstəkləməliyik. Lap qadın olsun, ya gənc bir bəy. Yaxşı nəticələr göstərsə, əlbəttə fərq etməz, təki layiqli biri olsun, İsa bəy özü onu dəstəkləyəcək...

- Bəs sizcə köhnə müxalif üçbucaq və ya beşbucaq deyək, birləşsə nə olardı?
- Onlar, kimlərdir?

- Lalə Şövkət, Əli Kərimli, İsa Qəmbər, Etibar Məmmədov və, misal üçün, Siz.
- Onlar mütləq birləşəcək. Hamımız, biz vahid bir namizədin ətrafında birləşəcəyik, görərsiniz. O İsa Qəmbər olmasın Lalə Şövkət olsun.
Amma bir şey var: vahid namizəd haqqında danışmaq üçün adam gərək özünü namizəd adlandırsın və namizədliyini irəli sürsün ki, “Mən namizədəm və bunun uğrunda vuruşacam!” Yeri gəlmişkən, bu bütün dünyada belədir. Amerika, Fransa... Bir hərəkatdan bir neçə namizəd olur. Amerikada ötən dəfə respublikaçılar, demokratlar partiyasında 5 namizəd vardı. Onlar xalq arasında kompaniyalar apardı, rəy-sorğular keçirdilər. Kimi qəbul edirlər, nə gözləyirlər və sair suallarla. Sonra onlar bir araya gəlib dedilər ki, “Yox qardaş, sən rəy sorğularında 45 faiz toplamısan, mən 12 faiz. Sən ol vahid namizədimiz.” Yoxsa ki, kimsə irəli çıxıb namizədlik sürmürsə kənardan biz birləşək və s. deyirsə, bu mənə aydın deyil. Qoy 4-5 nəfər namizəd olsun demokratlar arasında, daha sonra aralarından vahid namizəd seçilsin...
Paradoks burada olacaq ki, biz lap heç nə etməsək də, onsuz da vahid namizəd olacaq və xalq instinktiv olaraq onun ətrafında birləşəcək...

-“Nida!”çı gənclərin narkotik və Molotov kokteyli ilə aksiyaya hazırlıq və camaata verib ixtişaş yaratma səbəbi ilə tutulmaqlarına münasibətiniz necədir?
- Bu mənə heç inandırıcı gəlmir, qətiyyən inanmıram. Onlar ziyalı uşaqlardır, ziyalı ailələrin övladlarıdır, çox savadlı adamlardır. İkincisi bizim dövlətimiz , həmin o xüsusi orqanlar gecə-gündüz elə şeylərlə məşğuldurlar. Onlardan öncə dindarları tutmuşdular, onların da kiminin evinə narkotik, kiminin evinə silah qoydular. Dəfələrlə biz bunların şahidi olmuşuq. Odur ki, mən inanmıram belə şeylərə! Bu hamısı qondarma işlərdir.

- Necə düşünürsünüz, əgər bir şəxsin siyasi fikirlərinə onun ailəsi və s. təziq vasitələri ilə uzaqlaşdırırlarsa o susmaq və ya dediklərini təkzib etmək məcburiyyətində qalırsa ona şərəfsiz demək olarmı?
- Qabaq belə şey deyirdilər. Amma indi humanizm və insan həyatının dəyərliliyi yeni səviyyəyə qalxıb. İnsanı artıq belə şeyə görə alçaltmırlar. O əsirdir! Onun həyatına təhlükə var, ailəsi qarşısında öhdəlikləri var.

- Oğlunuz Adnan Hacızadə fəal gənclərdən biridir. “Ol!”-un təşkilatçılığı ilə “Eşşəyin mətbuat konfransı” adlı satirik viderolik hazırlamışdı. Bu videodan sonra Emin Milli ilə birgə həbs olunduğunu eşitdik. Həbsinə səbəb siyasi mövqeyi və bu video rolik idi, yoxsa necə?
- İnanırsınız ki, onu biz indiyə qədər bilmirik. Adnanın şəxsən qanunsuz bir hərəkəti, iki il cəza kəsiləcək əməli yox idi. Bəli, 2 il həbs cəzası aldı. Etirazlar sayəsində 1,5 il sonra o azadlığa buraxıldı. Əslində heç özümüz də konkret bir cavab almadıq. Dolayısıyla aydın məsələ idi ki, bu video rolikə görə idi. Biz nə qədər çalışdıqsa da bizimlə bu barədə hökumətdən heç kəs danışmadı. Öyrənək, görək ki, nəyə görə tutublar uşaqları, bir başa salsınlar bizi. Kimsə dedi ki, eşşəyə görə, kimsə dedi ki...

- Məhkəmədə cavab verən olmadımı ki, bu şəxsi hansı əsasla ittiham edirik?
- Dedilər ki, siz restoranda idmançıları döymüsünüz. Görün nə qədər absurd bir əsasdır. Həqiqətə uyğun bir cavab ala bilmədik. Bircə qaldı eşşək versiyası. (gülümsünür)

- Bildiyiniz kimi Nigar Yaqublu da yazılanlara görə, əsassız arqumentlər səbəb göstərərək 6 ay cəza çəkdi. Cəza çəkməsi yüngülləşdirilsə də hələ də davam edir. Ardınca isə atası Tofiq Yaqublu tutuldu. Sizcə Tofiq bəyi nə aqibət gözləyir? Sizin analiziniz nədir?
- Mənim analizim belədir ki, cəmiyyətin və demokratik dünyanın münasibəti, reaksiyası, etirazından asılıdır. Tofiq Yaqubludur, İlqar Məmmədovdur, onların adları artıq İnsan hüquqları beynəlxalq təşkilatında səsləndirilir, Avropa deputatları bu barədə danışır, konqresdə danışırlar və danışacaqlar. Mübarizə davam edir. Adnanın da həbs müddətinin azaldılması insanların təpkilərinə görə oldu. Müdafiəni yaxşı təşkil etmək lazımdır. Dediyimiz əzmkarlıq göstərilməlidir burada. Mən Adnan üçün gecə-gündüz məktub yazdım. Gündə 100 dənə məktub yollayırdım ora-bura. Birtəhər yüngülləşdirdik məsələni...

İkincisi siyasi fəaliyyətdə olan müxalifətçiləri qorxutmaq. Yəni deyirlər ki, “Siz rayonlara getməyin, oradakı əhaliylə həmsöhbət olub onları qızışdırmaq niyyətindəsiniz.”

Halbuki elə deyil, əllbətdə bizlər gedib orda nə baş verdiyi barədə maraqlanmalıyıq. Bu bizim vətəndaş borcumuzdur. Bu tendensiyanın qarşısını almaq üçün bu adamlar cəzalandırılıb. Və bu cəza tamamilə əsassızdır. Çünki nə Tofiq bəy, nə digərləri oraya benzin zad tökməmişdilər, hadisədən sonra getmişdilər ora.

Ola da bilər ki, hansısa al-ver gedər. Misal çün, “Biz sizi buraxacağıq, amma siz rayonlara getməyin.” Müsavat partiyası biz deyəni etsin. Tofiq bəy İsa bəyin müavinidir. Onu şərtli surətdə buraxa bilərlər. Yəni belə bir fikirləri də ola bilər.

- İqtidaryönümlü insanların tək müdafiələri “ Niyə əsgər ölümünə indi etiraz etdilər? Niyə məhz seçki ilində?” Sizcə etrazların seçki ərəfəsində olması qeyri-demokratik və ya anormal haldırmı?
- Bu fikirləri mən qəbul etmirəm. Bilirsiniz, vəziyyət elədir ki, birincisi, biz o ölümlər haqqında son 3-4 ildir öyrənirik və onlar sürətlə artdı, cəmiyyət fikir verməyə başladı. Bu 3-4 ildə cəmiyyətdə texniki cəhətdən də inkişafı getdi. Sosial şəbəkələr, bilgisayar istifadəsi artdı, videokameralı telefonlar, hadisəni anında çəkib işıqlandırmaq, telefonlarda internetə qoşulmaq, məlumat yaymaq tezləşdi. Bunlar 3-4 il əvvəl yox idi. Hansısa rayona, həlak olmuş əsgərin cəsədi gəlirdi fotoreportyor yox idi ki, çəksinlər. Heç kəsi qoymurdular. Amma indi əsgərin anası onun şəkillərini çəkib internetdə yaydı.

Bu bir, ikincisi əsgər ölümü çoxaldı, əvvəl belə deyildi. Hər həftə bir əsgər ölmürdü. Üçüncüsü, bu ölkədə vəziyyət elədir ki, nəyəsə birdən-birə etiraz etmək çox çətindir. Nəinki əsgər, üç-dörd il bundan əvvəl rayon da getsəydi camaat qalxmazdı ayağa. Çünki camaatın qalxması üçü nəsə dəyişməli, irəliləməli idi. O dəyişiklikləri də biz son iki ildə gördük. Orda hadisə, burda hadisə, güc strukturları pərt olur, ona görə camaat cəsarət tapıb etiraz edir.

- Bu qədər etirazlara rəğmən heç nəyi yaxşılığa doğru dəyişməmək nə deməkdir?
- Mən inanmıram ki, onlar ölümlərin qarşısını almaq istəmirlər. İstəyirlər. Sadəcə heç nə edə bilmirlər. Bacarmırlar. Bilmirlər kim nəyə görə kimi öldürüb, necə olub. Bunun bir mexanizmi, alimləri, araşdırmaçıları tədqiqatçıları, psixoloqları, dietoloqları olmalıdır.

Azərbaycanda vəziyyət ümumən gərginləşir. Əhalimiz, məmurlarımız, zabitimiz, əsgərlərimiz demokratlarımız gərginləşir, vəhşiləşirik hamımız. Gündə bir əsgər ölürsə, bir zabiti işdən çıxarıb yerinə başqasını qoyurlar, o biri həftə eşidirik ki, yeni zabit avtomatın qundağıyla əsgərin başına vurub öldürüb. Ay balam, sən qorxmursan, görmürsənmi ki, gündə nələr baş verir? Yox, görmür. Kor olub. Bu artıq təkcə qudurğanlıqdan da deyil. Ola bilsin ki, bu əskər və ya zabit xəstə vəziyyətdədir, stressdədir. Odur ki, o məsələni yığışdırmaq üçün köklü islahatlar lazımdır. Yeni üsullar lazımdır. Onu da bunlar bacarmır.

- Gənclərın əskər ölünlərinə etirazlarına görə onları qeyri-vətənpərvərlikdə günahlandırırlar.
- Mən belə sözləri qəbul etmirəm. Hesab edirəm ki, əsl vətənpərvərlik xalqını əzazil hökumətdən qurtarmaqdır. Bu hər ölkədə belədir, belə danışanlar olub, olacaq. Gözə pərdə çəkməkdir, başqa heç nə.

- Bir ara da dedilər ki, bu aksiyaları xarici qüvvələr təşkil edir. Hətta bu mövzuda Xədicə İsmayıl və jurnalist Eynulla Fətullayevin mübahisəsi düşdü. Eynulla bəyin fikrinə görə MDİ bu aksiyaların yayılmasına, facebookda insanların cəlb olunmasına 2 milyon dollar pul ayırıb. Eynulla bəy bunu hansı əsasla deyə bilər?
- Heç bir ehtimal yoxdur. Facebooku MDİ açıb? O pulları kimə veriblər axı? Hamısı boş-boş söhbətlərdir. O MDİ nə partiyaları, nə müstəqil vətəndaş cəmiyyətinin nümayəndələrini yaxın qoymur. Hələ baxın, qrantların hamısı hökumətə yaxın təşkilatlara gedir. Yaxınlarda başqa skandal da oldu. USAİD adlı böyük bir təşkilat var. Bir milyon yarım pul veriblər hökumətə yaxın təşkilatlara. Amma “OL!” təşkilatına heç nə verməyiblər. Onlardan Azad Fikir Universiteti üçün on min pul istəyiblər, heç onu da verməyiblər. Odur ki, yalandır, böhtandır.

- Sonda musiqi duyumu olan, mədəniyyəti kifayyət qədər anlayan biri, esselərdən ibarət ilk demokratik kitab yazmış... (sualımı yarımçıq kəsir)
- Mənimi deyirsən?

-Bəli.
- Kövrəldim lap (gülür)

- ... və siyasətçi Hikmət Hacızadəni xalq, namizəd kimi görsə idarəçiliyi öz üzərinə götürərmi?
- Mən bacarmıram bu işi. Gərək o adamın xüsusi keyfiyyətləri olsun. Siyasət, idarəetmə iki yerə bölünür. Birincisi sən elmi yöndən yol tapmalısan ki, bunu belə edək, burdan gedək və s. İkincisi də bu elmi yolu əhaliyə başa salmalısan, ya da bir az nağıl danışıb arxanca aparasan. Hər şizofrenikin könlünü almalısan. Misal üçün, deyirsən ki, əvvəl ağac əkək, beş il sonra barın yeyək, deyir “ayə yox e, mən acam.” Onda başqa adam, Hikmət Hacızadə kimi biri yox, təxminən İsa Qəmbər kimi bir adam gəlməlidir. Bax o ikinci hissəni mən bacarmıram. (gülür). Siz narahat olmayın, heç kəs olmasa xalq məni çağırsa mən gələcəm və mənim komandam isə sizlərsiniz, gənclərldi (gülümsünür). Amma yenə deyirəm, idarəçilik birinci, yolu bilməlisən, ikinci də şizofreniklərə bu yolu başa sala bilmək qüdrətində olmalısan. Məndə birinci var, ikinci yox. Başqaları da birinci yolu bilmir. Ona görə də biz birləşməliyik.

Aybəniz Ali
Fotolar: Azad Red